Söke İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Turan Akkoyun
SOSYAL, FEN ve SOSYAL BİLİMLER KİTABI’NIN SÖZBAŞINI SÖKE İŞLETME FAKÜLTESİ DEKANI PROF. DR. TURAN AKKOYUN KALEME ALDI ''DİSİPLİNLER ARASI BAKIŞTA TÜRK KADINI''
Çağlar boyunca varlığını sürdüren Türk milleti; hem kadını hem de erkeği ile birlikte kaynaklardaki yerini almıştır.
Nitekim bu durum herkesin de dikkatini çekmiştir. Ancak son zamanlarda kadının gerek aile içinde, gerekse direk kendisine yönelik şiddet olaylarıyla sıkça gündeme geldiği göz ardı edilemeyecek bir husustur.
Şiddet kavramıyla ilgili durum ne yazık ki, sadece ülkemizde değil tüm dünya genelinde benzer şekilde zuhur etmektedir. Artık evrensel bir niteliğe sahip bahsi geçen husus, Türk kültüründe kadının değerinin anlaşılması önünde büyük bir engel teşkil eder olmuştur.
Dolayısıyla bahsi geçen meselenin tek bir pencereden ele alınarak isabetli bir şekilde ortaya konulamayacağı aşikardır.
Kadim kaynaklarda belirtildiği üzere toplumun yadsınamaz değeri olan Türk kadınına sadece “şiddet” odaklı bakma yerine konuyu pek çok boyutuyla bir arada ele almayı hedefleyen Disiplinler arası Bakışta Türk Kadını – Sağlık, Fen ve Sosyal Bilimler-isimli çalışma; farkındalıklı bir örnek olarak tasarlanarak Afyonkarahisar Baro Başkanı Av. Turgay Şahin’in editörlüğünde kamuoyuna sunulmuştur.
Kuşkusuz kitabın nihai hedefe ulaşıp ulaşmadığı; bilim dünyası tarafından yapılacak değerlendirmeler, yorumlar ve tartışmalar ile ortaya çıkacaktır.
Söz konusu kitaba “Ezelden Ebede, Güneşin Doğduğu Yerden Battığı Yere, Bozkırdan Beyaz Perdeye: Türk Kadını” başlıklı bir bölümle katkı veren Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Söke İşletme Fakültesi Dekanı, Adnan Menderes Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü, İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü Sinema Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Turan Akkoyun uluslararası tanınırlık kriterlerinde Hiper Yayın tarafından basılan eserin 18 Mart 2021 tarihli “Sözbaşı” kısmını da kaleme almış ve şu hususlara işaret etmiştir.
Kadını farklı pencerelerden değerlendiren, her biri kadınla ilgili birbirinden farklı konulara değinen, on yedi akademisyen tarafından kaleme alınan ve on bölümden oluşan bu kitabın meydana gelmesinde gerek akademik yazılarıyla doğrudan gerekse yaptıkları hakemlikle dolaylı olarak pek çok akademisyen katkıda bulunmuştur.
Bu anlamda kitapta tarih bilimi başta olmak üzere hukukî, edebî, lisanî, ruhsal, tıbbî, sanatsal, toplumsal, sosyolojik, iletişimsel, idarî ve adlî bakış açılarıyla Türk kadınını ele alınmıştır.
Kitabın her bölümü birbirinden bağımsız olup, aynı zamanda da birbirini bütünleyici bir nitelik taşımaktadır.
“Ezelden Ebede, Güneşin Doğduğu Yerden Battığı Yere, Bozkırdan Beyazperdeye ‘Türk Kadını” başlıklı bölümde eski zamanlardan bugüne dek Türk kültürü içinde kadın değerlendirilmiştir.
Bu bölümde Türk devlet teşkilatı için temel teşil eden aile ve ailenin çatısı konumundaki kadının; destanlarda, efsanelerde ve hikayelerde hayranlıkla anıldığı üzerinde durulmuştur.
Ayrıca bölüm içinde bu hususun açıkça ortaya konduğu mitolojik eserlerden örneklere de yer verilmiştir.
Bununla birlikte bölümde; Selçuklu Devleti yönetiminde askerî ve siyasi güçleriyle kendilerinden söz ettiren hükümdar eşlerinden; Türkiye Selçuklu melikelerinin tarihi ve sosyolojik niteliklerinden; Delhi Türk Sultanlığı’nda tahta çıkan sultandan; Osmanlı Dönemi’nde toplumsal hayatın pek çok cephesinde yer alan Türk Kadınından; Milli Mücadele’deki Türk Kadınının rolünden ve beyaz perdede büyük başarılara imza atan Türk Kadınından da ayrıntılı olarak bahsedilmiştir.
“İhtilalden İnkılâba Türk Kadını ve Siyasi Hayata Katılımı” başlıklı bölümde cephede ve cephe gerisinde yer alarak Millî Mücadele’ye iştirak eden Türk kadının Cumhuriyet dönemindeki siyasi serüveni ve kazanımları birbirinden farklı örneklerle değerlendirilmiştir.
“Türk Sinemasında Kadın Temsili” başlıklı bölümde filmlerde işlenen kadın temsillerinin; üretildikleri döneme dair toplumsal yansımalarını seyirciye nasıl aktardıkları ve toplumsal cinsiyet ilişkilerini etkilediği konuları üzerinde durulmuştur.
“Sağlıkta İlk Yüz Yıla İlkleriyle İz Bırakan Bilim Kadınları” başlıklı bölümde Birinci Dünya Savaşında erkeklerin çoğunluğunun orduda görevli olmasından dolayı onların iş yükünü üstlenmeye başlayan kadının yavaş yavaş toplumsal hayatın içinde yer bulmaya başladığı üzerinde durulmuştur.
“Türk Dünyasında Kadın Aydınlanması Bağlamında Gagauz Kadını” başlıklı bölümde, Ceditçi düşüncelerle birlikte Rusya’da Müslüman-Türk toplumunda gündeme gelen, Gagauz Kadını özelinde Türk kadınlarının toplumdaki ve ailedeki konumu ile rolü değerlendirilmiştir.
“Doğa Korumada Kadının Rolü” başlıklı bölümde, geçmişten bugüne kadının doğa ilişkisi, doğaya duyarlılığı, doğa üzerindeki etkisi ve gelecekte doğa korumadaki rolü farklı bir bakış açısıyla incelenmiştir.
“Davranışsal Bağımlılık Örneği Olarak Kadınlarda Alışveriş Bağımlılığı” başlıklı bölümde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de maddi ve toplumsal pek çok kaybı beraberinde getiren, kadınlarda görülme oranının daha yüksek olduğu yönünde fikir çokluğu olan ve bağımlı bireyle birlikte sosyal çevresini de derinden etkileyen; alışveriş bağımlığı ele alınmıştır.
“Millî Mücadele Anılarında Türk Kadını” başlıklı bölüm, Mondros Ateşkes Antlaşması ile yenilgiyi ve işgalleri kabul ederek ordusunu terhis etmiş, Türklük bir ölüm-kalım mücadelesine girişmek zorunda kalmıştı.
Türk kadını bu mücadelede erkeğinin yanı başında yer almıştır. Gösterdiği fedakârlıkların anılarda bulduğu karşılık, mühim kaynaklar arasında sayılmaktadır.
“Türk Medeni Hukuku’nda Güncel Gelişmeler Işığında Kadının Yeri” başlıklı bölümde 4721 Sayılı Türk Medenî Kanunuile getirilen düzenlemelerin eşitlik kazandırmaya çalışılmış olsa da kadın aleyhine bir takım hüküm süregeldiği üzerinde durulmuştur.
“Balkanlar ve Bulgaristan’da Türk Kadını” başlıklı bölümde XIV. Yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı hakimiyetine geçen Bulgaristan’ın; Balkan coğrafyasının en yoğun Türk ve Müslüman nüfusa sahip ülkesi olduğundan bahsedilmektedir.
Disiplinlerarası Bakışta Türk Kadını kitabı; birbirinden farklı bilim dalları açısından millî bir hassasiyetle hazırlanmış olup eksiklikleri bilimsel anlamda tamamlanmaya açık bir şekilde kamuoyuna takdim edilmiştir.
Nitekim bu durum herkesin de dikkatini çekmiştir. Ancak son zamanlarda kadının gerek aile içinde, gerekse direk kendisine yönelik şiddet olaylarıyla sıkça gündeme geldiği göz ardı edilemeyecek bir husustur.
Şiddet kavramıyla ilgili durum ne yazık ki, sadece ülkemizde değil tüm dünya genelinde benzer şekilde zuhur etmektedir. Artık evrensel bir niteliğe sahip bahsi geçen husus, Türk kültüründe kadının değerinin anlaşılması önünde büyük bir engel teşkil eder olmuştur.
Dolayısıyla bahsi geçen meselenin tek bir pencereden ele alınarak isabetli bir şekilde ortaya konulamayacağı aşikardır.
Kadim kaynaklarda belirtildiği üzere toplumun yadsınamaz değeri olan Türk kadınına sadece “şiddet” odaklı bakma yerine konuyu pek çok boyutuyla bir arada ele almayı hedefleyen Disiplinler arası Bakışta Türk Kadını – Sağlık, Fen ve Sosyal Bilimler-isimli çalışma; farkındalıklı bir örnek olarak tasarlanarak Afyonkarahisar Baro Başkanı Av. Turgay Şahin’in editörlüğünde kamuoyuna sunulmuştur.
Kuşkusuz kitabın nihai hedefe ulaşıp ulaşmadığı; bilim dünyası tarafından yapılacak değerlendirmeler, yorumlar ve tartışmalar ile ortaya çıkacaktır.
Söz konusu kitaba “Ezelden Ebede, Güneşin Doğduğu Yerden Battığı Yere, Bozkırdan Beyaz Perdeye: Türk Kadını” başlıklı bir bölümle katkı veren Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Söke İşletme Fakültesi Dekanı, Adnan Menderes Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü, İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü Sinema Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Turan Akkoyun uluslararası tanınırlık kriterlerinde Hiper Yayın tarafından basılan eserin 18 Mart 2021 tarihli “Sözbaşı” kısmını da kaleme almış ve şu hususlara işaret etmiştir.
Kadını farklı pencerelerden değerlendiren, her biri kadınla ilgili birbirinden farklı konulara değinen, on yedi akademisyen tarafından kaleme alınan ve on bölümden oluşan bu kitabın meydana gelmesinde gerek akademik yazılarıyla doğrudan gerekse yaptıkları hakemlikle dolaylı olarak pek çok akademisyen katkıda bulunmuştur.
Bu anlamda kitapta tarih bilimi başta olmak üzere hukukî, edebî, lisanî, ruhsal, tıbbî, sanatsal, toplumsal, sosyolojik, iletişimsel, idarî ve adlî bakış açılarıyla Türk kadınını ele alınmıştır.
Kitabın her bölümü birbirinden bağımsız olup, aynı zamanda da birbirini bütünleyici bir nitelik taşımaktadır.
“Ezelden Ebede, Güneşin Doğduğu Yerden Battığı Yere, Bozkırdan Beyazperdeye ‘Türk Kadını” başlıklı bölümde eski zamanlardan bugüne dek Türk kültürü içinde kadın değerlendirilmiştir.
Bu bölümde Türk devlet teşkilatı için temel teşil eden aile ve ailenin çatısı konumundaki kadının; destanlarda, efsanelerde ve hikayelerde hayranlıkla anıldığı üzerinde durulmuştur.
Ayrıca bölüm içinde bu hususun açıkça ortaya konduğu mitolojik eserlerden örneklere de yer verilmiştir.
Bununla birlikte bölümde; Selçuklu Devleti yönetiminde askerî ve siyasi güçleriyle kendilerinden söz ettiren hükümdar eşlerinden; Türkiye Selçuklu melikelerinin tarihi ve sosyolojik niteliklerinden; Delhi Türk Sultanlığı’nda tahta çıkan sultandan; Osmanlı Dönemi’nde toplumsal hayatın pek çok cephesinde yer alan Türk Kadınından; Milli Mücadele’deki Türk Kadınının rolünden ve beyaz perdede büyük başarılara imza atan Türk Kadınından da ayrıntılı olarak bahsedilmiştir.
“İhtilalden İnkılâba Türk Kadını ve Siyasi Hayata Katılımı” başlıklı bölümde cephede ve cephe gerisinde yer alarak Millî Mücadele’ye iştirak eden Türk kadının Cumhuriyet dönemindeki siyasi serüveni ve kazanımları birbirinden farklı örneklerle değerlendirilmiştir.
“Türk Sinemasında Kadın Temsili” başlıklı bölümde filmlerde işlenen kadın temsillerinin; üretildikleri döneme dair toplumsal yansımalarını seyirciye nasıl aktardıkları ve toplumsal cinsiyet ilişkilerini etkilediği konuları üzerinde durulmuştur.
“Sağlıkta İlk Yüz Yıla İlkleriyle İz Bırakan Bilim Kadınları” başlıklı bölümde Birinci Dünya Savaşında erkeklerin çoğunluğunun orduda görevli olmasından dolayı onların iş yükünü üstlenmeye başlayan kadının yavaş yavaş toplumsal hayatın içinde yer bulmaya başladığı üzerinde durulmuştur.
“Türk Dünyasında Kadın Aydınlanması Bağlamında Gagauz Kadını” başlıklı bölümde, Ceditçi düşüncelerle birlikte Rusya’da Müslüman-Türk toplumunda gündeme gelen, Gagauz Kadını özelinde Türk kadınlarının toplumdaki ve ailedeki konumu ile rolü değerlendirilmiştir.
“Doğa Korumada Kadının Rolü” başlıklı bölümde, geçmişten bugüne kadının doğa ilişkisi, doğaya duyarlılığı, doğa üzerindeki etkisi ve gelecekte doğa korumadaki rolü farklı bir bakış açısıyla incelenmiştir.
“Davranışsal Bağımlılık Örneği Olarak Kadınlarda Alışveriş Bağımlılığı” başlıklı bölümde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de maddi ve toplumsal pek çok kaybı beraberinde getiren, kadınlarda görülme oranının daha yüksek olduğu yönünde fikir çokluğu olan ve bağımlı bireyle birlikte sosyal çevresini de derinden etkileyen; alışveriş bağımlığı ele alınmıştır.
“Millî Mücadele Anılarında Türk Kadını” başlıklı bölüm, Mondros Ateşkes Antlaşması ile yenilgiyi ve işgalleri kabul ederek ordusunu terhis etmiş, Türklük bir ölüm-kalım mücadelesine girişmek zorunda kalmıştı.
Türk kadını bu mücadelede erkeğinin yanı başında yer almıştır. Gösterdiği fedakârlıkların anılarda bulduğu karşılık, mühim kaynaklar arasında sayılmaktadır.
“Türk Medeni Hukuku’nda Güncel Gelişmeler Işığında Kadının Yeri” başlıklı bölümde 4721 Sayılı Türk Medenî Kanunuile getirilen düzenlemelerin eşitlik kazandırmaya çalışılmış olsa da kadın aleyhine bir takım hüküm süregeldiği üzerinde durulmuştur.
“Balkanlar ve Bulgaristan’da Türk Kadını” başlıklı bölümde XIV. Yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı hakimiyetine geçen Bulgaristan’ın; Balkan coğrafyasının en yoğun Türk ve Müslüman nüfusa sahip ülkesi olduğundan bahsedilmektedir.
Disiplinlerarası Bakışta Türk Kadını kitabı; birbirinden farklı bilim dalları açısından millî bir hassasiyetle hazırlanmış olup eksiklikleri bilimsel anlamda tamamlanmaya açık bir şekilde kamuoyuna takdim edilmiştir.
